Ne zna se tačno ko i kada ga
je podigao, a prvi put se pominje 1335.godine. Postoje razne legende o
poreklu imena grada. Prema jednoj, u mestu je živela lepa devojka po
imenu Golubana. Priče o njenoj lepoti stigle su i do turskog paše.
Donosio joj je darove ne bi li se udala za njega. Sve je Golubana
odbijala, pa je paša naredio da se kazni, tako što ju je vezao za stenu
koja je bila u Dunavu. Mučili su je i ostavili pticama koje su unakazile
njeno telo. Prema drugoj, u glavnoj kuli, koja dominira gradom, bila je
zarobljena vizantijska princeza Jelena, koja je, da bi svoju tugu i
samoću ublažila, gajila golubove, po čemu je kasnije grad dobio ime. Ima
i onih koji tvrde da ime potiče od divljih golubova kojih je na
liticama bilo puno. Postoje i priče da je grad dobio naziv po izgledu
kula na liticama koje deluju kao golubovi na steni. I pored toga što je
podignut na visokoj steni, na strmim liticama, menjao je gospodare puno
puta. Nalazio se u sastavu države kneza Lazara( mada je po nekim
izvorima Srbiji pripadala samo okolina grada) , a posle Kosovskog boja u
njega ulaze najpre Turci, a ubrzo zatim zauzimaju ga Mađari. Oni ga 1403.godine
predaju despotu Stefanu i po ugovoru je bilo predviđeno da posle
despotove smrti (1423.godine) bude vraćen Mađarima zajedno sa
Beogradom.
Ipak, iz nepoznatih razloga grad je predat Turcima. Postoji mišljenje da
je zapovednik grada Jeremija predaju uslovio isplatom 12.000 dukata što
mu je, navodno, dugovao despot Stefan Lazarević. Kako mu zahtevi nisu
ispunjeni predaje ga Turcima. Od tada pa do 1867.godine Golubački grad
se uglavnom nalazio u njihovom posedu.
Posle prvog svetskog rata kroz tvrđavu je probijen magistralni
put, a izgradnjom hidroelektrane Đerdap došlo je do porasta nivoa vode
pa su potopljeni niži delovi grada i ostrva. Na ovom mestu Dunav je
širok 7 kilometara i neodoljivo podseća na more.
Tvrđavu Golubački grad, zidanu od kamena vađenog iz obližnjeg rudnika,
čini devet kula visine do 25 metara sa drvenim konstrukcijama i
stepenicama koje ih povezuju. Gradom dominira "Šešir kula", kasnije je
pridodata topovska kula, a u sredini je izgrađena četvrtasta kula sa
kapelom što ukazuje da je tu, verovatno, bio pravoslavni hram.
Prilikom prvih arheoloških istraživanja oktriven je veliki broj predmeta
od keramike, gvožđa i drveta, dosta bronzanog i bakarnog novca kao i
petnaestak zlatnih novčića.
Sve je
tamo neodoljivo, pocev od stazica koje su ispod kule i spustaju se do
samog Dunava, preko zvoncica koji rastu iz kamenih zidina, sve ima neku
draz i cini da se osetite kao zacarani...